جان کری در یک مصاحبه مفصل با نشریه آمریکایی «نیویورکر» به موضوعاتی از قبیل مذاکرات هسته‌ای ایران، بحران سوریه و مذاکرات سازش پرداخت، اصل مصاحبه جان کری با نیویورکر به زبان انگلیسی در انتهای متن جهت دانلود قرار گرفته است.
در بخشی از این مصاحبه، وزیر خارجه آمریکا نسبت به تبعات احتمالی بحرانی‌تر شدن اوضاع در سوریه هشدار داده و از احتمال وقوع «جنگ سی ساله مذهبی» بر سر این موضوع سخن گفت. کری که به تازگی لحن و رویکرد کم و بیش متفاوتی را درباره آینده سوریه و احتمال ماندن بشار اسد در قدرت اتخاذ کرده، حتی اذعان نمود که پیش از آغاز جنگ داخلی در سوریه، اسد درباره رشد جریانات افراطی در کشورش به وی هشدار داده بود.
وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با «نیویورکر» با اشاره به لزوم ازسرگیری مذاکرات بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان علی‌رغم مخالفت‌ها در میان هر دو طرف گفت: «من احساساتی که در پشت این (مخالفت‌ها) هست را می‌فهمم».
کری با اشاره به مشکلات موجود در مذاکرات سازش گفت: «اگر این موضوعات ساده بود مدت‌ها قبل حل می‌شد. البته من همچنان اعتقاد دارم که راه رو به جلو و راه‌حل وجود دارد که این هم برای اسرائیل و هم فلسطینیان و همچنین منطقه خوب خواهد بود».
او با هشدار درباره شکست مذاکرات سازش هم تصریح کرد: «هیچ‌کسی نمی‌داند چه پیش می‌آید. راه جایگزین (به جای مذاکرات) آن است که شما فقط بنشینید و اوضاع بد شود. حزب‌الله بیشتری و حملات راکتی بیشتری وجود خواهد داشت و همه این‌ها به یک جهت هدف گرفته خواهند شد».
کری خطاب به تل‌آویو افزود: «در آن موقع چه خواهد شد؟ شما یک قلعه نظامی بزرگ خواهید بود؟ خوب منظور من این است که این راهی برای زندگی نیست. از نظر من این یک موضوع بسیار هوشمندانه‌تر و استراتژیک‌تر خواهد بود که شما یک تئوری درباره نحوه حفظ دولت یهودی داشته باشید و اینکه چطور آن (اسرائیل) یک دموکراسی و گهواره‌ای برای جهان باشد جایی که همگان وقتی اسرائیل درست شد، رویای آن را داشتند».
کری در پاسخ به خبرنگار آمریکایی که پرسید آیا او تصور می‌کند که دولت اسرائیل به پایان می‌رسد و از بین می‌رود، گفت: «نه من اعتقاد ندارم که این موضوع حادث می‌شود. موضوعی که وجود دارد این سؤال است. آیا دموکراسی خواهد بود؟ آیا دولت یهودی خواهد بود؟ یا اینکه یک دولت واحد با دو سیستم خواهد بود که در آن رفتار سفت و سختی با فلسطینیان خواهد شد؟ چون اگر به آن‌ها اجازه رأی بدهید این به معنای حذف دولت یهودی خواهد بود؟»
او ادامه داد: «من نمی‌دانم. من جواب این سؤالات را ندارم اما مشکل اینجا است که آن‌ها (فلسطینیان و اسرائیلی‌ها) هم جواب سؤالات را ندارند و همین‌طور آن‌هایی که فرض بر آن است که جواب داشته باشند، پاسخی ندارند. پاسخ آن نیست که در کرانه باختری به ساخت‌وساز ادامه داده و منازل آن‌هایی که می‌خواهید با آن‌ها صلح کنید را خراب کنید و وانمود کنید که این راه‌حل است».
به گفته نیویورکر، وزیر خارجه کنونی آمریکا و زمانی که سناتور بود بنا به خواست اوباما در سال ۲۰۱۰ با رئیس‌جمهور سوریه چند بار دیدار کرد.
این روزنامه نوشت: «دولت (آمریکا) از کری خواسته بود که ببیند چه نوع توافقی بین اسرائیل و سوریه می‌توان ایجاد کرد. اسد ابراز نگرانی کرده بود که انزوای اقتصادی سوریه و بیکاری فلج کننده آن، در حال ایجاد زخم بزرگی بوده و اینکه رژیم او شاید با یک شورش به رهبری بنیادگرایان ساقط شود. ولید المعلم به یکی از مشاوران کری گفت که اگر ما در باز کردن و توفیق اقتصادمان موفق نشویم، شما شاید به اینجا بیایید و ۱۰ سال بعد با اسد دیدار کنید.»
در ادامه این مطلب هم آمده است: «اسد به کری گفت که به منظور صلح با اسرائیل او باید بلندی‌های جولان را داشته باشد سرزمینی که سوریه در جنگ ۱۹۶۷ آن را از دست داد. کری در جواب گفت برای اینکه این موضوع درنظر گرفته شود، سوریه باید مسیر ترانزیت و تسلیحات از راه سوریه به حزب‌الله لبنان و حماس در غزه را متوقف کند.»
جان کری در این باره به «نیویورکر» گفت: «ما اساساً یک پیغام قوی به او دادیم که شما بهتر است این را متوقف کنید. البته من با او در تعامل بودم چون‌که او می‌خواست درباره یک موضوع دیگر- رابطه با اسرائیل در آینده- صحبت کند. فکر نمی‌کنم تاکنون دراین‌باره علناً صحبت کرده باشم و مدرک این موضوع، نامه‌ای است که من همچنان دارم نامه‌ای که او نوشته و امضا کرد و پیشنهاد ساختاری را داد که بر اساس آن او آماده به رسمیت شناختن اسرائیل، داشتن سفارت، صلح با اسرائیل، توافق بر سر جولان و غیره بود.»
به ادعای کری، این موضوع در یکی از سفرهای بنیامین نتانیاهو به واشنگتن مورد بحث قرار گرفت اما نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید گفت که او نمی‌تواند چنین کاری را بکند.
به گفته کری در یکی از مراسم‌های شام او با بشار اسد در دمشق، رئیس‌جمهور سوریه درباره رشد بنیادگرایی در جامعه این کشور هشدار داده و گفته بود که مادر او دیگر نمی‌تواند با دامن به مسجد محلی برود.
وزیر خارجه آمریکا به نقل از رئیس‌جمهور سوریه همچنین گفت: «ما خواهان آن هستیم که کشوری سکولار باشیم و نمی‌خواهیم غرق (یک جامعه ضد سکولار) شویم».
کری درباره رئیس‌جمهور سوریه تصریح کرد که او «اشتباهات بسیار بزرگی کرد و من فکر می‌کنم این اشتباهات سلب کننده و نفی کننده صلاحیت او بودند».
کری ضمن بیان این موضوع گفته: «معتقدم که هنوز هم می‌توان سوریه را یکپارچه کرد؛ اما این آخرین نشانه‌گیری و تلاش است. فکر می‌کنم اگر نتوانیم این کار را بکنیم، سوریه شاید به مناطق محصور شده تبدیل و تکه‌تکه شود؛ چیزی مثل عراق. منظورم این است که اتفاقات زیادی می‌تواند بیفتد. امروز، این جنگ سی ساله (جنگ مذهبی در اروپا) نیست، اما اگر با فرایند صلح یا با یک راه حل مانع تشدید آن نشویم، می‌تواند به یک نوع جنگ سی ساله تبدیل شود، چون ممکن است به یک جنگ تمام عیار میان سنی و شیعه بدل شود.»
در بخشی از گزارش «نیویورکر» به گفتگوهای پرتنش بین وزیر خارجه آمریکا و همتای ایرانی او در مذاکرات «لوزان» به ویژه بر سر تاسیسات فردو اشاره شده است.
در این بخش آمده است: «کری (از ظریف) پرسید: (چرا شما این‌قدر (به فردو) اهمیت می‌دهید؟ شما تأسیساتی در مکان‌های دیگر دارید.)»
به گفته این پایگاه آمریکایی، وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت که دلیل اهمیت فردو مقاوم بودن آن در برابر حملات احتمالی آمریکا و اسرائیل است اما با این جواب کری مواجه شد: «نمی‌خواهم جسارت کنم اما این (فردو) شما را نجات نخواهد داد.»
نیویورکر نوشت: «آمریکایی‌های حاضر در میز مذاکره می‌دانستند که کری منظورش بمب سنگرشکن سی هزار پوندی بوده که قادر به تخریب تأسیساتی چون فردو است.»
کری درباره مذاکرات سوریه با روسیه و اتهام‌زنی‌های متقابل مقامات مسکو، تهران و ریاض در مذاکرات وین گفت: «من همیشه این‌ها را می‌شنوم. من از لاوروف می‌شنوم. ما به نحو حرفه‌ای کار می‌کنیم و با روشی مثبت به موضوعات نگاه می‌کنیم اما او به من اجازه نمی‌دهد که لیبی یا مصر یا عراق و «انقلاب‌های رنگی» را فراموش کنم. من با این موضوعات سر و کله می‌زنم اما این موضوعات مهم است چون اگر شما در تلاش برای کار با روسیه هستید باید موضوعات را تا حدودی بفهمید.»
او با اذعان به اینکه ایران و روسیه به راحتی رئیس‌جمهور سوریه را کنار نگذاشته و رها نمی‌کنند، گفت: «ما در تلاش برای شکستن یک بن‌بست دیوانه‌کننده هستیم.»
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که هیچ‌کسی خواهان «از بین رفتن و نابودی» نهادهای دولتی در سوریه شبیه به آنچه در عراق دوره صدام انجام شد، نیست و به همین دلیل «اگر شما نمی‌خواهید دولت شکسته شود، نمی‌توانید خواستار ترک فوری قدرت توسط اسد باشید.»
او با تأکید بر مواضع ایران و روسیه در سوریه هم گفت: «آیا آن‌ها تنها در حال تقویت (اسد) برای همیشه هستند یا آنجا هستند تا به تلاش برای مهندسی چیزی که در حال اتفاق است، کمک می‌کنند؟ من در تلاش برای به آزمون و تست گذاشتن این موضوع هستم».
منبع: فارس
ویرایش و تکمیل توسط باشگاه استراتژیست‌های جوان
